батыров

Акылдуу карыя — агып жаткан дарыя.
Акылдуу касыңдан коркпой, акмак досуңдан корк.
Акылдуу ката кетирсе, өзүн жемелейт; акылсыз (же
акмак) ката кетирсе, жолдошун жемелейт.
Акылдуу киши ылдам айтканды билет, акылы жок муштаганды да билбейт.
Акылдуу көөдөнүн көтөргөнчө, акылсыз муштумун көтөрөт.
Акылдуу мактанса ишти тындырат, акмак мактанса бутун сындырат.
Акылдуу менен арбашба, алдуу менен кармашба.
Акылдуу миң азаптан кутулат, акылсыз бир азапка тутулат.
Акылдуу отко карайт, акмак казанга карайт.
Акылдуу сөз чыкпаса — улуулуктан не пайда,
Жулунуп турса сумсайып — сулуулуктан не пайда?
Акылдуу тоону томкорсо, акылсыз элди омкорот.
Акылдуу ууру айлын тонобойт.
Акылдуу ууру өз айылын тонобойт.
Акылдуу чындык калптан кийин сүйлөөгө тийиш.
Акылдуу элге тартат, акмак тууганына тартат.
(Эстүү — көпчүл, эселек — кекчил).
Акылдууга айткан сөз колго конгон кушка тең.
Акылдуудан башчың болсо, адашпайсың.
Акылдуулар сөз алышат, акылсыздар өч алышат.
Акылдуулардын кастыгы, акмактардын достугунан артык.
Акылдуунун алды менен жүр, акмактын арты менен жүр.
Акылдуунун алдына акмакты ээрчитип барба.
Акылдуунун иши дагы акылдуу, билимсиз жан баалай албайт акылды.
Акылдуунун өзү өлсө да, сөзү өлбөйт.
Акылдуунун сөзү кыска, айта салса — нуска.
Акылды акылмандан сура.
Акылды сакал менен өлчөбөйт.
Акылды шайтан азгырат.
Акылдын азы айып, чачтын агы айып эмес.
Акылдын душмандыгы жок.
Акылдын өбөгү билим, жөлөгү тажрыйба.
Акылдын көзүндөй тунук бол, акындын сөзүндөй сылык бол.
Акылдын сөзү — сокурдун көзү.
Акыл—жаш уландан, күлүк — тай, куландан.
Акылман баштаса — төргө,
акмак баштаса — көргө.
Акылман билги өлсө — журт акылсыз, эр кол башчы өлсө — кол жетим.
Акылман кебине таянат, азамат элине таянат.
Акылмандык бар жерде, акыйкаттык бар, жалгандык жок.
Акылмандын өзү өлсө да, сөзү өлбөйт.
Акылмандын өрнөк болор насааты бар, акмактын өрнөк болор неси бар?
Акылмандын уга турганы арбын, айта турганы аз.
Акылсыз — атасын акмалайт.
Акылсыз (акмак) достон, акылдуу душман (жат) артык.
Акылсыз арам сөзгө семирет.
Акылсыз баатыр чорго чабат.
Акылсыз болсо алганың, айыкбас дартка калганың.
Акылсыз достон, акылдуу душман (жат) артык.
Акылсыз — какшык сөзгө жакын келет.
Акылсыз күч — арсыз араба.
Акылсызга айткан кеп — дайынсыз аткан ок.
Акылсыздын мээси жок, карыганча эси жок.
Акылсыздын тоюнда болгуча, акылмандын оюнда бол.
Акылы аздын азабы көп.
Акылы бар билимди самайт, акылы жок эмнени самайт.
Акылы жетсе, атаны уул билет.
Акылы жок көпкөн, бир ажалы көптөн.
Акылы жок наадандар ак жолунан адашкан.
Акылы жок ойлонгуча, акылдуу карап турмак беле.
Акылы жок— уйкучу, санаасы жок— күлкүчү.
Акылы жок чыр сүйөт, обону бар ыр сүйөт.
Акылы жокко акча токтобойт.
Акылы жокко убал жок.
Акылы жоктун байлыгы да жок, бактысы да жок.
Акылы кем алангазарга киши акылы эм болбойт.
Акылың болсо азамат, аштык айдап баккын мал,
«айдай келге» ишенбей, бастырып барып көзүң сал.
Акылың болсо азамат, аштык айдап, баккын мал.
Акылың көп болуп, ачууң аз болсо — зор болорсуң,
душманың көп болуп, досуң аз болсо — кор болорсуң.
Акылыңдан адашсаң — эмгек менен дарылан.
Акылым жок деп ким айтат, эсим жок деп бары айтат.
Акындын издегени ыр, акмактын издегени чыр.
Акыны болбой эл болбойт, эсеби болбой мал болбойт.
Акыр заман аттан ажыраган жерде тура.
Акыркы ашка каскак түшөт.
Акыркы күлгөндүн арманы жок.
Акыркы төөнүн — жүгү оор.
Акырын айтсаң, алсыз дейт, айтпай койсоң, арсыз дейт.
Акырын баскан — аксабайт.
Акырын баскан молдодон сактан, ала чапан кожодон сактан.
Акырын басса «аксак» дейт, катуу басса «таскак» дейт.
Акырын бассаң — аксак, катуу бассаң — таскак.
Ал, ал сени, ал сени, жаманды жакшы кылган мал сени!
Жакшыны жаман кылган мал сени!
Ала албаган куштан, ала моюн чымчык артык.
Ала албаса түлкүнү, айландырып, башка чап.
Ала байтал акылың болсо сууга тарт.
Ала бата шорго бүтөт, акмакка да сакал бүтөт.
Ала жылкы жоголбойт, арамза адам оңолбойт.
Ала жылкы жоголбойт, арамзаада оңолбойт.
Ала каптын кагынчык, аңдыгандын жаны чык.
Ала караган алыска барбайт.
Ала карга сагызган кош канаты кайышкан.
Ала карганы адал десе, бир чалымы бок татыйт.
Ала карганы алты жыл борго байласа да, бир чалымы жин татыйт.
Ала карганы алты жылы байласа да, бир чалымы
тезек татыйт (тезек чокуганын койбойт).
Ала карганы атынан чакырат.
Ала көөдөк болбосо, анын эмнеси баатыр.
Ала көөдөн курсагы тойсо көбөт.
Ала койду бөлө кырккан жүнгө жарыбайт.
Ала кушту атынан тааны (же чакыр).
Ала табак бай жаман, суу акпаган сай жаман.
Ала тонуңду аңтара кийбе.
Алабата шорго бүтөт, акмакка сакал бүтөт.
Алайкууда да кат тааныган адамдар бар.
«Алайын» деп жутунба, ач көздүктүн белгиси,
«жутайын» деп умтулба, журт бузаардын белгиси.
Алайын десем, алдырбасы алдырбайт,
барайын десем бардырбасы бардырбайт.
Алакандай бейишти молдо менен кожо алды.
Алалаган ашыңды, каапыр алсын башыңды.
Аланын изин баспа.
Аларманга алтоо аз, берерманга бешөө көп.
Аласа — арстан, бересе — чычкан.
Аласалуу доодон коркпойт, ашык болгон өлүмдөн коркпойт.
Алатоонун тамыры айылдан башталат.
Албаган алигиңиз үчүн бизге салам айтаарсыз.
Албаган куштан ала моюн чымчык (жакшы) артык.
Албан —албан күлүк бар, алына карай жүгүрөт.
Алчаны аким жеди, таякты жетим жеди.
Албарстыны койнуңда ойнотсоң, ал төшүңө чыгат.
Алга баскан — арткыларга көпүрө.
Алга баскан алат, артка баскан калат.
Алга бир карасаң, артка беш кара.
Алга жылган — ашуу ашат.
Алгайынан чалгайы көп.
Алган алтоо болбойт, жеген жетөө болбойт.
Алган жарың жаман деп, ашканды кайдан табасың?!
Алган колдон берген кол — март.
Алган эри жарашса, кара катын ак болот.
Алган эри жарашса, кара катын ак болот, баккан
ээси жарашса, кара күчүк сак болот.
Алган эрим сен болсоң, көргөн күнүм не болот?
Алганга алтоо аз, бергенге бешөө көп.
Алгандын бермейи бар.
Алгандын да — бергени болот (бар), ичкендин да —
кусканы (чычканы) болот (бар), чыккандын да түшкөнү болот (бар).
Алганы болот бергендин, атканы болот мергендин.
Алганың жакшы болсо, аргымак минип дуулаарсың,
Алганың жаман болсо, азабын тартып куураарсың.
Алганың жакшы болсо, жакаң агарат, алганың жаман болсо, сакалың агарат.
Алганың жакшы болсо, табылат акылың, келе берет жакының.
Алганың жаман болгон соң, абийириң кайдан жабылат.
Алганың жаман болсо, суук сөз угуп күйөсүң,
алганың жакшы болсо, бал сөзүн угуп сүйөсүң.
Алганың жаман болсо, чабылат акылың, кас болот жакының.
Алганың көөнүн кирдетпе, «атаң» деп бизди тилдетпе.
Алганың сулуу болгон соң, аркырап беттен алган соң, сулуулугу не пайда.
Алганыңа сүйүнбө, ардагына сүйүн.
Алганын бербегенди, кудайдын каары дейт.
Алгың келсе түшүм, алдын ала күтүн.
Алгыр болсо тайганың, алтындан алып каргы так,
ала албаса түлкүнү айлансын аштан, башка чап.
Алгыр куштан ашам деп, ала карга шашыптыр.
Алгыр кушту алып келип кууга сал, акылың болсо
азамат, аштык айдап, баккын мал.
Алгыр кушту мүнүшкөр, жакшы багып кушка сал.
Алгырдын зорун — шер дейбиз, азамат зорун — эр дейбиз.
Алдабаса, капкан да чаппайт.
Алдабасаң, сата албайсың.
Алдаганга кудай жакшы.
Алдаганды билбеген, алда кандай баабедин?
Алдамчы мураска жетпейт.
Алдамчыга жаза көп.
Алданын буйругу чачтан көп, аны кылган киши жок.
Алдаса болот жаш башты, каргаса болот как башты.
Алдуулар азуусун айга жанышат, алсыздарды канга (шорго) малышат.
Алдыга айткан сөз арзан, айылга саткан бөз арзан.
Алдыга өбөк, аркага жөлөк.
Алдыңа аш келсе, атаңдын кунунан кеч.
Алдыңа баш ийип азамат келсе, эр кунун кеч.
Алдыңа келсе (түшсө), атаңдын кунун кеч.
Алдыңа түшсө, атаңдын кунун кеч.
Алдыңкы көч кайда барса, кийинки көч да ошол жакка барат.
Алдыңкы көчтүн адашканын кийинки көч билет.
Алдыңкы туяктын изин, арткы туяк басат.
Алдыңкынын адашканын арткы (киши) билет.
Алдым, жуттум дос күтсөң, кубанычың аз болоор.
Алдын көр, аркасын жар торойт.
Алдынкы көч кайда барса, кийинки көч да ошол жакка барат.
Алдынкы көчтүн адашканын кийинки көч билет.
Алдынкынын адашканын арткы киши билет.
Алдыраар күнү — жаздыраар.
Алдырган бир киши, уурусу миң киши.
Алдырар күнү — жазгырар.
Алдырган апасынын койнун ачат.
Алжаке кызга — жалжаке күйөө.
Алжаке эркекке жалжаке катын туш келет.
Алжакенин сөзүнө, калжаке киши ишенет.
Алкы бузук кыныкса, ат тезегин кургатпайт.
Алкы бузук молдонун, селдесине чок түшөт.
Алкы жаман айтта өлөр.
Алкы жамандын арты жаман.
Алкы кеткен тамакты сүйөт.
Алкың бузулбаса, аяктагы аш алты кишини тойгузат.
Алкымына алы жетпеген, күл челген бука баштанаар.
Алкыш кетпесин, каргыш жетпесин.
Алладан акыл күтпө.
Алладан буйруксуз кумурсканын бели сынбайт имиш.
Алма башка жетем деп, чалма башка кезикти.
Алма быш — оозума түш.
Алма сабагынан алыс түшпөйт.
Алма этектен алам деп, чалма этектен айрылдым.
Алма этекти аламын деп, чалма этектен куру калдым.
Алмактын бермеги бар.
Алманы аким жеди, таякты жетим жеди.
Алманын агынан көгү, жамандын барынан жогу.
Алп — чабышта, чечен — сөздө (сыналат).
Алп адагы (соңу) Ормотой, тулпар адагы Тайтору.
Алпты жеңген баатыр эмес, ачууну жеңген баатыр.
Алптын тизе бүккөнү — өлгөнү.
Алса кыргый алат, өлсө торгой өлөт.
Алсаң, берээриңди унутпа.
Алсам — бербесем, жан берсем — өлбөсөм.
Алсызды жөлөгөнүң — ырыска бөлөгөнүң.
Алсыздын кылычы — арыз.
Алсыздын тили алты кулач.
Алтай менен Култайга, жалчы жүрдүм бир тайга.
Алар ашка жарытпайт, мен иш бүтүрүп марытпайм.
Алтооң ала болсоң, алдыңдагыны алдырасың.
Алты ай таптасаң да, карганын иши карга.
Алты жашар бала атка минсе, алтымыштагы чал алдынан чыгаар.
Алты жашар бала атка минсе, алтымыштагы чал салам берет.
Алты өлөңүм бек болсо, атым туйлап не кылат,
алганым өзүм деген сон, элим (кээде абысын) айтып не кылат.
Алты катын азага барса (же келсе), ар кимиси өз муңун айтат.
Алты катын азага барса (келсе), ар кимиси өз
арманын (же дартын) айтат.